آشنایی کامل با زبان بدن و انواع آن
شاید همه ما تصور کنیم که با کلام و حرف هایمان با دیگران ارتباط می‌گیریم و پیام خودمان را به آنها منتقل می‌کنیم، اما واقعیت کمی متفاوت تر است چرا که اصلی ترین رکن برای برقراری یک ارتباط موثر و انتقال درست منظورمان به دیگران در واقع استفاده از زبان بدن است.
برای مثال فرض کنید که می‌خواهید یک خبر ناگوار را به فردی بدهید، اگر در زمان گفتن خبر سرشار از شادی باشید و لبخند بزنید بدون شک مخاطبتان به درستی تشخیص نخواهد داد که آیا خبر شما واقعا صحت دارد یا خیر، حتی ممکن است وقتی خبر برای آن شخص واقعا ناراحت کننده است با دیدن لبخند و شادی شما در آن زمان از شما دلخور شود که این موضوع خود باعث ایجاد مشکل در روابط شما خواهد شد.
در اینجا صورت و چهره شما همان زبان بدنتان را بازگو می‌کنند که البته زبان بدن تنها به این موارد ختم نمی‌شود و دامنه گسترده‌ای دارد.
در مثال بالا به اهمیت بحث زبان بدن و استفاده از آن اشاره پی بردیم و در ادامه نیز به بررسی کاربرد ها و انواع آن خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.
زبان بدن چیست؟
زبان بدن یا Body Language شامل مجموعه ای از نشانه ها و حرکات غیرکلامی مانند حرکات بدن، حالات چهره، لحن صدا و ژست های ما در ارتباط با دیگران است، و البته درک این نشانه ها خود بخش مهمی از ارتباط است، اهمیت زبان بدن در این است که به ما در درک و رمزگشایی آن چیزی که یک فرد می گوید و آنچه در آن لحظه حس می‌کند، کمک می کند.
زبان بدن به سیگنال های غیرکلامی اشاره دارد که برای برقراری ارتباط از آنها استفاده می کنیم، به گفته کارشناسان، این سیگنال های غیرکلامی بخش بزرگی از ارتباطات روزانه را تشکیل می دهند، از حالات صورت گرفته تا حرکات بدن، زبان بدن در واقع همان چیزهاییست که نمی گوییم و به زبان نمی‌آوریم ولی با این حال می توانند حجم زیادی از اطلاعات را به مخاطب یا مخاطبانمان منتقل کنند.
کاربردها و تاثیرات زبان بدن
طبق مطالعه ای که در سال ۱۹۸۱ توسط آلبرت محرابیان متخصص زبان بدن انجام شد، کلمات ۷، زبان بدن ۵۵ و لحن صدا ۳۸ درصد از یک ارتباط موثر را تشکیل می دهند، به عبارت دیگر، خود ما به عنوان شنونده بیش از ۹۰ درصد به زبان بدن و لحن صدای کسی که با ما صحبت می‌کند بیشتر از کلماتی که به زبان می‌آورد توجه می کنیم.
از طرف دیگر هنگامی که درباره هر موضوعی در جمع یا در خلوت با دیگران صحبت می‌کنید، داشتن زبان بدن قوی و مثبت می‌تواند به ابزاری ضروری برای کمک به شما در ایجاد اعتبار، ابراز احساسات و ارتباط با شنوندگان تبدیل شود، همچنین به مخاطبان کمک می کند تا با دقت بیشتری روی شما و آنچه می گویید تمرکز کنند.
رفتارهای غیرکلامی ما می تواند به افراد اجازه دهد تا در در ارتباطشان با ما حس آرامش داشته باشند، به ما اعتماد کرده و بتوانند با ما ارتباط برقرار کنند، البته توجه داشته باشید که اگر در زمان نادرست زبان بدن ما به گونه ای باشد که نباید، همین موضوع می تواند در دیگران ذهنیت بدی از ما ایجاد کرده و روابط ما را به سمت نادرستی هدایت کند.
از دیگر کاربرد های زبان بدن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشخیص درغگویی و صداقت افراد
- تشخیص اضطراب، استرس، ترس و هیجان
- بالا بردن احتمال موفقیت در مصاحبه های شغلی و اتفاقات مهمی از این قبیل
- تشخیص احساسات اشخاص در شرایط مختلف
- پیشبینی موضع، رفتار و تصمیمات افراد در موقعیت های مختلف
- و…
انواع مختلف زبان بدن
۱.حالات چهره
چهره انسان به راحتی گویای همه چیز است و قادر است احساسات بی شماری را بدون بیان کلمات منتقل کند و بر خلاف برخی از اشکال ارتباط غیرکلامی، حالات چهره همگانی و جهانی است، چرا که حالات چهره برای شادی، غم، خشم، تعجب، ترس و انزجار در تمام فرهنگ ها یکسان است.
۲.وضعیت بدن
در نظر بگیرید که چگونه ادراکات شما از نحوه نشستن، راه رفتن، ایستادن و یا حتی نگه داشتن سرشان قرار افراد تاثیر می گیرد؟ روشی که شما حرکت می کنید و یا جابجا می‌شوید، اطلاعات زیادی را به اطرافیانتان منتقل می‌کند، این نوع ارتباط غیرکلامی شامل وضعیت بدنی، تحمل، موضع گیری و تمام حرکات ظریفی است که انجام می دهید.
۳.حرکات
ژست ها در تار و پود زندگی روزمره ما تنیده شده اند، ممکن است هنگام بحث و گفتگو یا صحبت کردن دست خود را تکان دهید، به چیزی اشاره کنید و یا حتی از دست و پاهایتان استفاده کنید که در اغلب موارد این حرکات را بدون فکر کردن انجام می‌دهید.
با این حال، معنای برخی از حرکات می تواند در فرهنگ های مختلف بسیار متفاوت باشد، برای مثال علامت ” OK ” ساخته شده با دستمعمولاً پیام مثبتی را در کشورهای انگلیسی زبان منتقل می کند، اما در کشورهایی مانند آلمان، روسیه و برزیل توهین آمیز تلقی می شود، بنابراین، مهم است که مراقب نحوه استفاده از ژست‌ها و حرکات باشید تا از تعبیر نادرست جلوگیری کنید.
۴.ارتباط چشمی
از آنجایی که نگاه کردن روی اکثر افراد تاثیر زیادی دارد، پس تماس چشمی یک نوع ارتباط غیرکلامی بسیار مهم به حساب می‌آید، نوع نگاه شما به یک نفر می تواند چیزهای زیادی از جمله علاقه، محبت، خصومت یا جذابیت را به آن فرد منتقل کند، تماس چشمی همچنین در حفظ جریان گفتگو و سنجش علاقه و پاسخ طرف مقابل مهم است.
۵.لمس كردن
ما در مواقع لزوم تا حد زیادی از طریق لمس کردن ارتباط برقرار می کنیم، مثلاً به پیام‌های بسیار متفاوتی که از طریق یک دست دادن ضعیف، در آغوش گرفتن گرم، نوازش سر، یا گرفتن کنترل بازو داده می‌شود، فکر کنید.
۶.فضا
آیا تا به حال در طول مکالمه احساس راحت نبودن کرده اید به این دلیل که طرف مقابل خیلی نزدیک به شما ایستاده و به قولی به حریم شما تجاوز می کند؟
همه ما به فضای فیزیکی نیاز داریم، اگرچه این نیاز بسته به فرهنگ، موقعیت و میزان صمیمیت روابطمان متفاوت است، اما شما می توانید از فضای فیزیکی برای انتقال پیام های غیرکلامی مختلف، از جمله سیگنال های صمیمیت و محبت، پرخاشگری یا تسلط و غیره استفاده کنید، اما به یاد داشته باشید که همواره و در هر شرایطی نباید به مخاطب یا مخاطبانتان بیش از حد نزدیک شوید.
۷.صدا
حرف هایتان فقط چیزهایی نیستند که شما می گویید، نحوه بیان آن ها نیز بسیار مهم است، وقتی صحبت می کنید دیگران علاوه بر گوش دادن به کلمات شما، صدای شما را نیز “می‌خوانند”، چیزهایی که مورد توجه مخاطبانتان است شامل زمان و سرعت شما، میزان بلند صحبت کردن و لحن شما و صداهایی که درک شما از شرایط را منتقل می کنند است، به این فکر کنید که چگونه لحن صدای شما می تواند نشان دهنده طعنه، خشم، محبت یا اعتماد به نفس‌تان باشد.
کلام آخر
درک زبان بدن می تواند کمک زیادی به شما در برقراری ارتباط موثر با دیگران و تفسیر آنچه دیگران ممکن است بخواهند به شما منتقل کنند، داشته باشد.
توجه به سیگنال‌های غیرکلامی همراه با ارتباطات کلامی در موقعیت‌های مختلف بسیار مهم و دارا اهمیت است و می‌تواند در برقراری ارتباط بهتر و موثرتر به کمک شما بیاید.