آموزش عزت نفس به دانش آموزان بدون شک از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که آنها کسانی هستند که در آینده در جایگاه های مختلف جامعه خواهند بود و آینده و سرنوشت یک کشور را رقم خواهند زد، بدون شک تمام دانش آموزان در جایگاه فعلی خود نیاز به داشتن حس کارآمدی و مفید بودن دارند و این نیاز همان عزتنفس میباشد که برخورداری از آن منجر به افزایش انگیزه تحصیلی در دانش آموزان و همچنین سلامت روان در آنها میشود.
مدرسه ای که بتواند احساس شایستگی و صلاحیت را در کودکان و نوجوانان آن تقویت کند، در مواردی می تواند جبران کننده شرایط خانواده ای باشد که درآن به کودک احساس اعتماد به نفس و عزت نفس کافی داده نشده است.
عزتنفس با رشد شخصیت دانشآموزان ارتباط تنگاتنگی دارد و در شکلگیری درست و اصولی شخصیت آنها در موثر است، زیرا زمانی شاهد عزتنفس بالا در بزرگسالی خواهیم بود که زمینه های آن را در دوران کودکی و نوجوانی در خودمان ایجاد کرده باشیم و به همین دلیل است که ریشه عزت نفس پایین افراد را میتوان در دوران کودکی و نوجوانی آنها جستجو کرد و باید توجه داشت که خانواده، محیط آموزشی، دوستان، معلمان و . . . نقش بسیار مهم و بسزایی را در این امر ایفا میکنند.
در ادامه به معرفی راهکارهایی خواهیم پرداخت که با آنها یتوانید به افزایش عزت نفس در دانش آموزان خود کمک کنید، با ما همراه باشید.
راهکارهایی برای افزایش عزت نفس در دانش آموزان
همانطور که در مقاله تفات اعتماد به نفس و عزت نفس چیست نیز اشاره شد، عزت نفس به معنای این است که شما خودتان را چگونه میبینید و چه تصوری از خودتان دارید یا حتی در مواردی میتوان گفت یعنی خودتان را چقدر دوست دارید، پس با این تعاریف تقویت حس عزت نفس میتواند تا حد زیادی در موفقیت و ارتقای تحصیلی و شخصیتی دانش آموزان موثر باشد.
برای اینکار میتوانید راهکارهای زیر را امتحان کنید:
۱.محیط کلاس را سرشار از عدالت کنید
بدون شک اگر دانش آموزان در محیطی مشغول به تحصیل باشند که عدالت و مساوات در آن وجو دارد، بسیار بیشتر احساس ارزشمندی خواهند داشت.
چرا که اگر عدالت به درستی رعایت نشود ممکن است حس کنند که ویژگی خاصی در آنها وجو ندارد یا ضعف خاصی دارند که به آنها مانند دیگران بها داده نمیشود ولی اگر با همه ی دانشآموزان به یک شکل برخورد شود نه تنها هیچ یک از آنها هرگز دچار خود کم بینی و حس ضعف نخواهند شد، بلکه روز به روز خودشان را بیشتر دوست خواهند داشت و همین یعنی تعریف ساده ای از عزت نفس که زمینه های رشد آنهارا فراهم خواهد کرد.
۲.به دانش آموزان یاد بدهید که آنها منحصر به فرد هستند
به دانش آموزان خود کمک کنید تا استعدادها و ویژگی های منحصربفرد خودشان را بشناسند و برای توانایی های خود ارزش قائل شوند، وقتی دانش آموزی بداند که در یک زمینه یا چندین زمینه توانایی دارد بدون شک برای خودش ارزش زیادی قائل خواهد شد و این دقیقا همان نکتهای است که دارای اهمیت است.
اما باید توجه داشت که احساس خاص بودن ابدا به معنای داشتن حس برتری نسبت به دیگران نیست، آنها باید بیاموزند که در عین احترام و ارزش قائل شدن برای خودشان باید ارزش ویژه ای هم برای دوستان و همسالان و اطرافیان خود قائل باشند.
۳.هرگز دانش آموزان را با یکدیگر مقایسه نکنید
همه افراد دقیقا مثل انگشت های یک دست ویژگی خاص و منحصر به فرد خود را دارند و مقایسه دانش آموزان با یکدیگر برای ایجاد حس رقابت بین آنها هرگز گزینه مناسبی نبوده و نیست، در جایگاه یک معلم همواره سعی کنید هر زمینه ای استعداد و توانایی های تمام دانش آموزان را در نظر داشته باشید.
۴.دانش آموزان را هدفمند بار بیاورید
نکته ای که بسیار مهم و دارای اهمیت است این است که دانش آموزان یاد بگیرند برای هدف یا اهداف خاصی تلاش کنند، نه تنها دانش آموزان بلکه هر فرد دیگری که در زندگی اش دارای هدف باشد بدون شک حس ارزشمندی خواهد کرد و این حس منجر به ارتقای عزت نفس در افراد خواهد شد.
به دانش آموزان یاد بدهید که به هیچ عنوان از شکست ها نترسند و بدانند که شکست یه معنای وجود داشتن و تلاش کردن است و تلاش کردن در زمانی که بیشتر افراد برای اهدافشان مبارزه و تلاش نمیکنند ارزشمند است، و سعی کنند از شکست ها درس گرفته و تلاش خود را دو چندان کنند.
۵.به عنوان معلم اعتماد به نفس داشته باشید
معلمی که خودش دارای عزت نفس باشد، خیلی بهتر می تواند به دانش آموزانش عزت نفس را انتقال دهد، معلمی که عزت نفس کافی ندارد معمولا انگیزه درستی هم نخواهد داشت و دائم در حال گله وشکایت کردن از دانش آموزان میباشد و نمیتواند به آنها انگیزه کافی را بدهد، و بدون شک قادر نخواخد بود عزت نفس را با هر روشی در دانش آموزان تقویت کند.
۶. کودکان و نوجوانان را در کنترل احساسات و عواطفشان یاری دهید.
۷.از انجام هر گونه رفتار تنبیهی و تحقیرآمیز درباره ی دانش آموزان خودداری کنید.
۸.در برخورد با کودکان و نوجوانان، ملایم و منطقی باشید.
۹. اجازه ابراز وجود را به دانش آموزان خویش بدهید و به نظرات آنها احترام بگذارید.
۱۰.نظرات خودتان را به دانش آموزان تحمیل نکنید و در هر موضوعی دلایلتان را به صورت ساده و قابل درک برای آنان توضیح دهید.
۱۱. به دانش آموزان درحد توانایی هایش مسئولیت بدهید.
۱۲. در انجام کارهای روزانه، آنها را راهنمایی و تشویق کنید.
۱۳. به آنها در حد لزوم اجازه فعالیّت و بازی دهید.
۱۴.از وابسته کردن بیش از حد دانش آموزان به خودتان بپرهیزید.
۱۵وآنها را هرگز با موضوعات خرافی نترسانید.
۱۶.هر چه که آنها می خواهند را به راحتی دراختیار شان نگذارید، به آنها فرصت دهید تا ارزش به دست آوردن و لذت داشتن چیزی که میخواهند را بدهید.
۱۷.نسبت به احساسات و عواطف کودکان یا نوجوانان بی تفاوت نباشید.
۱۸.به سرگرمی ها و تفریحات مناسب در زندگی کودکان اهمیت دهید و نسبت به آنها بی تفاوت نباشید.
۱۹.در محبّت کردن به کودکان، نه زیاده روی کنید و نه کم کاری، محبت متوسط توأم با صمیمیّت بدون شک تاثیرگذار تر خواهد بود.
۲۰.هیچ گاه آنها را با القاب نامناسب صدا نزنید و از مسخره کردن آنها به خصوص در جمع بپرهیزید.
از انجام هر گونه رفتار تنبیهی و تحقیرآمیز درباره ی دانش آموزان خودداری کنید.
کلام آخر
دانش آموزان یا همان نوجوانان در یکی از مهم ترین و حساس ترین دوران زندگیشان قرار دارند و هرگونه رفتاری که در این دوره در آنها نهادینه شود بدون شک جزئی از شخصیت اصلی آنها در بزرگسالی شان خواهد شد، پس بهتر آن است که در این زمان رفتار های درست و مناسبی را در آنها تقویت کنیم که یکی از مهم ترین آنها عزت نفس است، که با راهکارهای گفته شده میتوانید این حس را روز به روز بیشتر در آنها تقویت کنید.